Avrupa Birliği daha fazla işsizlik, yoksulluk ve
sefalet demektir...
Çözüm işçi sınıfının devrimci mücadelesi ve enternasyonal dayanışmasında!
Türkiyenin Avrupa Birliğine girmesiyle ülkeye demokrasi geleceği, refah düzeyinin yükseleceği, siyasetin şeffaf ve temiz olacağı, bir dizi olumlu gelişmenin yaşanacağı masalı bir süredir topluma anlatılıyor. Bu tartışmalar daha çok patron, hükümet ve ordu temsilcileri arasında yürütülüyor. Yanı sıra kimi sendika, oda, dernek vb. kurum ve kuruluşlar da tartışmalarda taraf olarak bir takım açıklamalar yapıyorlar.
ABye girelim tartışmasını yürütenler aynı sınıfa mensup olduğu için ABye uyum çerçevesinde yapılan düzenlemelerle ilgili tartışmalar da kendi aralarındaki bir takım pürüzler üzerinden sürüyor. Ama hiç biri ABye girmek konusunda bir tereddüt yaşamıyor. Sermaye cephesinin ABye girmeyi tüm toplumun yararınaymış gibi göstermesi ise tam bir aldatmaca. Bir sermaye partisi olarak AKP hükümeti patronların talep, emir ve çıkarları doğrultusunda yasal pürüzleri ortadan kaldıran bir kukla, ordu ise bu düzenin bekçiliğini yapan asıl koruyucu ve kollayıcı güçtür.
Sömürücü ve asalak patronlar sınıfı ile işçi ve emekçilerin ne ortak çıkarları ne de ortak bir çözümleri vardır. ABye girişle birlikte tüm toplumun refah düzeyinin yükseleceği, işsizliğin azalacağı, çalışma yaşamının düzeleceği, ülkeye demokrasi geleceği vb. söylemler AB gibi emperyalist bir oluşumun (Ya da birliğin) emekçiler tarafından sorunsuz kabul edilmesi için yapılan ciladır. Cila kazındığında altından azgın bir sömürü aygıtı ortaya çıkmaktadır.
AB ekonomik yaptırımlara dayalı
emperyalist bir oluşumdur
ABnin amaçları temel olarak ticaret kuralları ve politikaları ile ilgilidir. AB Sözleşmesi 3. maddesine göre bunlar; gümrüklerin yasaklanması, ortak bir ticaret politikasının oluşturulması, malların, insanların, hizmetlerin ve sermayenin serbest dolaşımı önündeki engellerin kaldırılması ve iç piyasada rekabetin engellenmediğinin garanti altına alınmasıdır.
Örneğin ABnin de desteklediği, hatta Türkiyenin ABye aday olarak kabul edilmesinin şartı olarak gösterdiği Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu 5 Haziranda yasalaştı. Yasayla yabancı sermayenin önündeki pürüzler kaldırıldı. Yasaya göre yabancı yatırımcılar yerli yatırımcılarla eşit uygulamaya tabi tutulacak. Doğrudan yabancı yatırımlar, kamu yararı gerektirmedikçe ve karşılıkları ödenmedikçe kamulaştırılamayacak. Yabancı yatırımcıların Türkiyedeki net kâr, temettü, satış, tasfiye ve tazminat bedelleri, lisans, yönetim ve benzeri anlaşmalar karşılığında ödenecek meblağlar ile dış kredi ana para ve faiz ödemeleri, banka veya özel finans kurumları aracılığıyla yurtdışına serbestçe transfer edilebilecek. Yasa yabancı personel istihdamını sağlamakta, uyuşmazlıklarda yabancı sermayeyi koruyucu hükümler girmektedir.
İMFyle yapılan anlaşma hükümleri arasında yeralan birçok madde ABye uyum çerçevesinde Türkiyeye dayatılan maddelerle aynı niteliktedir. Kamu hizmetlerinin özelleşmesi, kamunun tasfiyesi, işçi sınıfına kölelik koşulları dayatan yeni iş yasasında yapılan değişiklikler, özelleştirme saldırısı vb. birçok yaptırım bunlara birkaç örnek. ABye uyum için dayatılanlarla İMF anlaşmalarının dayattığı yaptırımlar arasındaki benzerliğin bir nedeni de AB ülkelerinin İMF içindeki oy oranıyla ilgili. İMFye üye 184 ülke arasında AB ülkelerinin İMFdeki oy oranlarının toplamı %26.85, ABDnin oy oranı ise %17.10. Bu da demek oluyor ki, İMFyle yapılan anlaşmalar sadece ABD değil AB emperyalizminin de çıkarıyla örtüşmektedir.
Sermayenin serbest dolaşımı, yabancı yatırım akışının kolaylaştırılması ve teşvik edilmesi ABye üyeliğin yaptırımlarından sadece birisidir. Avrupa sermayesinin Türkiyede faaliyet yürüten şirketlerinin oranı ise yapılan yasal düzenlemelerin nedenini ortaya koymaktadır. Türkiyede faaliyet yürüten AB ülkelerine ait şirketlerin toplam sayısı 2919dur. Bu rakam Türkiyedeki toplam yabancı sermayeli şirketlerin yarısından fazlasının AB kökenli olduğunu göstermektedir. Türkiyedeki imalat ve hizmet sektöründeki yabancı sermayenin dörtte biri Avrupa şirketlerine aittir. ABnin Türkiyedeki çalışma yaşamına ilişkin yapılmasını istediği bütün düzenlemeler, AB şirketlerinin Türkiyedeki faaliyetlerinden dolayı elde ettiği kârları ve kaynak transferini çoğaltmak amacı taşımaktadır. Avrupa sermayesini Türkiyeye &edil;eken nedenlerin başında Türkiyenin ucuz işgücü cenneti olması gelmektedir.
AB Avrupa işçi sınıfına eşitlik,
refah ve demokrasi getirmedi
Sermaye iktidarının argümanlarından biri de Türkiyenin ABye girmesiyle işçilerin sağlıklı ve güvenli ortamlarda çalışacağı, yaşam standartlarının yükseleceği, Avrupada iş bulma imkanının artacağıdır. Türkiye işçi sınıfı, Avrupa ülkelerinde sosyal güvenlik sistemlerinin, teknolojinin, altyapı ve örgütlülük düzeyinin Türkiyeden daha iyi şartlarda olmasından dolayı bu yalana kolayca inanmaktadır. Şu bir gerçek ki, Avrupa işçi sınıfının yaşam düzeyi Türkiyeye oranla daha iyidir. Ancak bunun altında yatan nedenlere kabaca bakıldığında, özünde sömürü ve kölelik düzeninin değişmediği görülecektir. Avrupa işçi sınıfının daha iyi şartlara kavuşmuş olması Avrupa ülkelerinde yaşanan kanlı sınıf mücadeleleri tarihinden ayrı düşünülemez. Diğer bir nedenise, Avrupa sermayesinin Türkiye gibi geri kalmış ülkelerin işçi sınıfı ve emekçilerini sömürmesi, sermayenin serbest dolaşımı sayesinde ağır çalışma koşullarına mahkum ettiği ucuz işgücü üzerinden kârlarını artırmasıdır. Türkiyede bugün İMF vb. emperyalist kuruluşlarla birlikte işçi sınıfına kölelik koşullarını dayatan bütün yasaların altında ABnin de imzası vardır.
Avrupa ülkelerinde sosyal devlet anlayışı Sovyetler Birliğinin çöküşünden sonra gerilemeye başlamıştır. Kapitalizmin yaşadığı bunalım artık gelişmiş ülkelerin ekonomilerini de derinden etkilemekte, Avrupa ülkelerinde sermaye kendi işçi sınıfı ve emekçilerinin kazanmış olduğu haklara göz dikmektedir.
ABden demokrasi geleceği ise tam bir aldatmacadır. En son Fransa ve Almanya örneğinde olduğu gibi, sosyal haklarının gaspına karşı eyleme ve direnişe geçen emekçilere devlet azgınca saldırmış, günlerce çatışmalar yaşanmıştır. Tüm dünyada olduğu gibi Avrupada da hakkını arayanlara karşı gaz bombası, cop kullanılmış, gözaltı ve tutuklama terörü uygulanmıştır.
İnsanın serbest dolaşımı yalanı ise DTÖ, G-8 vb. emperyalist kuruluşların toplantıları öncesinde ayağa kalkan kitlelerin, toplantının yapılacağı ülkeye girişine yasak konması ile açığa çıkmıştır. Yine bu gösterilerde uygulanan devlet terörü ve katliamlar, ABden beklenen demokrasinin ne anlama geldiğini göstermektedir.
AB ülkelerinde işsizlik: Avrupa Sendikalar Konfederasyonu ile Avrupa Sendika Enstitüsünün Mart 2003te yayınlanan raporu Avrupada çalışma yaşamının tablosunu ortaya koymaktadır.
2000-2001 yılları arasında %7.8den %7.1e gerileyen işsizlik oranı 2002de artışa geçerek %7.6 olmuştur. ABde işsizlik gençler arasında genel ortalamanın üzerindedir. 15-24 yaş arasındaki nüfusun %9.2si işsizdir. Fransa, İspanya ve İtalyada işsizlik oranlarının % 25-30lara varan bölümünü genç işsizler oluşturmaktadır.
AB ülkelerinde gelir dağılımı: AB ülkelerinde nüfusun en yoksul olan %20lik kesimi toplam gelirin %8ini, en zengin %20lik kesimi ise %40ını almaktadır. Nüfusun %17si yoksulluk sınırında yaşamaktadır. 1999-2002 yılları arasında ücretler ortalama yılda 2.5 ya da 3 oranında artmıştır. Bu gerçek ücretlerde belirgin bir gerileme anlamına gelmektedir. Özellikle Euroya geçişten sonra fiyatlarda büyük artışlar yaşanmıştır.
Avrupa ülkelerinde farklılık göstermesine rağmen asgari ücret ortalama 1000 Euro civarındadır. 13 Avrupa ülkesinde düşük ücretle çalışanların sayısı 16.5 milyondur. AB ülkelerinde aldıkları ücret yoksulluk sınırının altında olan emekçilerin toplam çalışanlar içindeki oranı ise %8dir.
AB ülkelerinde cinsiyet ayrımcılığı: Kadın emekçiler, erkek emekçilerin aldığı ücretin %84ünü almaktadır. 1995-98 yılları arasında geçici istihdamdan sonra işsiz kalma oranı kadınlar için %31, erkekler için %19dur. (Tablo 1)
AB ülkelerinde iş kazaları: Sadece 1998 yılında 5476 iş kazası ölümle sonuçlanmıştır.
AB ülkelerinde sendikasızlaştırma: 1985-1995 yılı verilerine göre Fransada 1985te %12.2 olan sendikalı işçi oranı 1995te %8.6ya düşmüştür. Almanyada 1985te %40.5 olan sendikalı işçi oranı 1995te %35e düşmüştür. İtalyada 1985te %40.2 olan sendikalı işçi oranı 1995te %30.8e düşmüştür. İngilterede 1985te %49 olan sendikalı işçi oranı 1995te %32.1e düşmüştür.
AB ülkelerinde esnek çalışma koşulları: Başta TİSK ve TÜSİAD olmak üzere Türkiyedeki patron örgütlerinin ABye girelim tartışmasının gerisinde AB ülkelerinin birçoğunda esnek çalışma koşullarının yasal olarak düzenlenmesi yatmaktadır. Yeni iş yasası için AB normlarına uygun demeleri boşuna değildir. Emek-sermaye çelişkisinin söz konusu olduğu koşullarda kapitalist AB ülkeleri de azgın ve dizginsiz sömürü çarkını kendi işçi sınıfı ve emekçilerine dayatmaktadır.
AB ülkelerinde yaşanan tüm teknolojik gelişmeye rağmen işçi sınıfı ve emekçilerin çalışma süreleri, iş akitleri, haftalık tatil süresi ve çalışma saatleri vb. kuralsızdır, esnektir. Kimi AB ülkelerinde farklılık göstermekle beraber haftalık çalışma saati ortalaması 40tır. (Tablo 2)
Yanı sıra çalışanların %56.8i gece çalışmasından farklı derece etkilenmektedir. Avrupada yaşayan 4 işçiden biri pazar günleri, işçilerin %47si de cumartesi günleri mesai yapmak zorunda bırakılmaktadır. (Tablo 3-4)
İşçiyi alınıp satılan bir meta haline getiren ödünç işçi uygulaması AB ülkelerinde halihazırda yasal olarak düzenlenmiş bulunuyor. Benzer bir uygulama kölelik yasası ile Türkiye işçi sınıfına da dayatıldı. Madde, TİSKin Nisan 03 tarihli İş Kanunu Tasarısı ve AB uygulamaları başlıklı raporunda şu şekilde tanımlanıyor: Türk çalışma hayatında ödünç iş ilişkisi, 1960lı yıllardan başlayarak, sermaye yoğunlaşmasıyla sayıları gittikçe artan şirket toplulukları ve holdinglerle çok kullanılan bir yol haline gelmiş, hatta ödünç iş ilişkisini mesleki faaliyet olarak yürütüp gelir sağlamayı amaçlayan girişimcilerin sayılarında da artış olmuştur.
Raporda AB ülkelerindeki uygulamalara dair ise şunlar söyleniyor: Ödünç iş ilişkisi çeşitli hukuk sistemlerinde incelendiğinde, bu tür işçi istihdamının hemen her ülkede mevcut olduğu görülmektedir. Bu üçlü ilişkinin hukuki yapısında bir ülkeden diğerine az çok farklılıklar bulunmaktadır. Uygulanan tüm ülkelerde genel görüş başkasına işçi vermenin ya da diğer bir deyimle ödünç işçi istihdam edilmesinin gerek ulusal gerek uluslararası düzeyde firmaların rekabet şansını artırdığıdır. (Tablo 5).
Görüldüğü gibi sermaye sınıfı ne iş güvenliğini, ne iş güvencesini, ne de işçi sağlığını düşünmektedir. Onların tek kaygısı patronların kârı ve işyeri güvenliğidir.
Yine aynı raporda patron örgütlerinin kıdem tazminatından duydukları rahatsızlık şu şekilde dile getirilmektedir: Türk iş hukuku sistemi içinde yarım yüzyıldan fazla bir süreden beri gelişen kıdem tazminatı müessesesi kökeninde kıta Avrupası iş hukuku sistemlerinden esinlendiği halde, bugünkü yapısı içinde ve hukuki nitelikleri ile, ülkemizde diğer ülkelerdeki sistemlerden farklı bir özellik kazanmıştır. Kapsamının genişliği, birden çok amaca yönelmiş olması, işgücü maliyetini önemli ölçüde etkilemesi bakımından kıdem tazminatı iş hukuku sistemimizde kendine özgü bir sistem yaratmıştır. Daha sonra AB ülkelerindeki bazı uygulamalar örnek gösterilmektedir (Tablo 6).
AB üyeliği daha fazla işsizlik, yoksulluk
ve sefalet demektir
Tabloların da gösterdiği gibi işsiz ve yoksul olarak yaşamaya mahkum edilen yine işçi sınıfı ve emekçiler olmaktadır. Avrupa ülkelerinde de çıkarlarının uzlaşması mümkün olmayan karşıt iki sınıf vardır. Orada da hükümetler sermaye için dikensiz gül bahçesi yaratırken, işçi sınıfı ve emekçiler için daha ağır sömürü koşulları ve kölelik getirecek yasal düzenlemeler yapmaktadırlar.
ABye uyum adı altında yapılan yasal düzenlemeler ülkedeki zenginlikleri yabancı sermayenin talan, sömürü ve yağmasına açarken, Türkiye işçi sınıfını daha ağır koşullarda yaşamaya mahkum edecek, işsizliği ve gelir düzeyindeki eşitsizlikleri artıracaktır.
Liberal politikalar eşliğinde eğitim, sağlık vb. kamu hizmetleri AB ülkelerinde de paralı hale getirilmekte, kamu harcamaları kısılmakta, özelleştirmeler yaşanmaktadır. Bir yandan kendi ülkelerinde bu saldırıları gerçekleştirirken diğer yandan ABye giriş şartları adı altında aday ülkelere yapılan dayatmalarla eğitim, sağlık, ulaşım, haberleşme vb. hizmetler piyasa mantığına göre yeniden şekillendirilmeye çalışılmaktadır. Türkiyede olduğu gibi AB ülkelerinde de saldırıların yoğunluğu ve kapsamı sınıf mücadelesinin düzeyine göre artmakta ya da azalmaktadır.
ABde sendikal hareketin durumu
Avrupada da işçi sınıfının mücadelesi sendika bürokratları eliyle denetim altında tutulmakta, sendikal ihanet derinleşmektedir. Sermayenin örgütsüzleştirme, yozlaştırma saldırısı AB ülkelerinde de yaşanmaktadır. Avrupa Sendikalar Konfederasyonunun (ETUC) sermayenin yeniden yapılanmasına uyum sağlaması, sermayenin küresel ya da bölgesel oluşumlarının gündemleri ile neredeyse aynı gündemli toplantı ve eğitim çalışmaları düzenlemesi bu saldırıların ne ölçüde başarıya ulaştığının bir kanıtıdır.
Avrupadaki sendikal hareket bürokratik yapılanmasından dolayı saldırılara karşı bugüne kadar ciddi bir karşı duruş sergileyemedi. Son yıllarda bazı ülkelerde sürece ilişkin karşıtlıklar oluşturma çabasında olan sendika sayısı artmasına rağmen, bu karşıtlıklar genellikle ulusal ya da bölgesel çıkarları koruma temelinde olmaktadır. Bu nedenle sınıf mücadelesini temel alarak sürece müdahale edebilecek bir sendikal hareket henüz bulunmamaktadır.
ETUCun Ekim 02de Brükselde yapılan Yönetim Kurulu toplantısında alınan kararlar, sermayenin saldırılarını uzlaşma ve diyalog yoluyla çözme niyetinde olduğunu göstermektedir. Alınan bazı kararlar şunlardır: Sosyal diyaloğu güçlendirmek için, daimi Avrupa sosyal diyalog yapısı oluşturulmalıdır; sözleşmelerdeki temel referans olan serbest rekabeti barındıran açık bir piyasa ekonomisi, sosyal piyasa ekonomisi olarak değiştirilmelidir; ABnin misyonlarından biri uluslararası ekonomik kurumlarda dış temsili devralmasıdır. ABnin kendi topluluğu ile ilgili ilkelerini DTÖ, DB ve IMF gibi uluslararası finans ve ticaret kurumlarında da sürdürmesi gerekir.
Çözüm işçi sınıfının devrimci mücadelesi ve
enternasyonal dayanışmasında!
Türkiyedeki işçi ve emekçi sendikaları çeşitli argüman ve kaygılarla ABye giriş sürecine olumlu bakmakta, emeğin Avrupası masalıyla işçi sınıfı ve emekçilerin bilincini bulandırmaktadırlar. İster Avrupalı isterse Türkiyeli olsun, işçi sınıfına ihanette ortaklaşmış bu satılmış güruhun emeğin Avrupasını kurmak gibi niyeti bulunmuyor.
Türkiye işçi sınıfı bu hain çetenin laf ebeliğine kanmadan, her türden kapitalist-emperyalist kurum, kuruluş ve birliğe ve onların işbirlikçi iktidarlarına karşı mücadeleyi yükseltmek zorundadır. Emeğin Avrupası özlemi, sosyalist bir devrimle gerçekleşecek olan işçi-emekçi iktidarının kurulmasıyla olanaklıdır. İşçi sınıfı ve emekçilerin kendi ülkelerinde yükseltecekleri devrimci sınıf mücadelesi enternasyonal dayanışmanın da gelişmesini sağlayacaktır.
|