Büyük tekellerden geniş çaplı tensikat saldırısı

Dünya işçi sınıfı ve emekçilerini hedef alan neoliberal saldırı furyasının temel amaçlarından biri, işçi ücretlerinin asgari seviyede buluşturulmasıdır. Tekellerin üretimi kapitalist metropollerden bağımlı ülkelere kaydırması, işletmelerin sökülüp bu ülkelere taşınması gibi uygulamaları işgücünü ucuzlatmanın temel araçlarındandır. Kimi zaman işçilerin kararlı direnişi, kimi zaman ise taviz vermesi ile bazı fabrikaların taşınması engellenmiş veya ertelenmiştir. Buna karşın pekçok işletme emek-gücünün son derece ucuz olduğu bağımlı ülkelere taşınmış, kalanların bir kısmı ise taşınma hazırlığını sürdürüyor.

Üretimin bağımlı ülkelere taşınması, kapitalizmin metropollerinde onbinlerin/yüzbinlerin işsizliğe mahkûm edilmesi demektir aynı zamanda. Kısmen genişleyen hizmetler sektörü işten çıkarılan işçilerin bir kısmına iş olanağı sağlasa da,“gelişmiş” diye tabir edilen kapitalist ülkelerdeki yedek sanayi ordusunun günden güne büyümesini engellemeye yetmiyor. Son günlerde peşpeşe tensikat kararı açıklayan büyük tekeller, işsizler ordusuna onbinlerce yeni nefer ekleme hazırlığında.

Tensikat kararı açıklayanlardan biri dünyanın önde gelen otomotiv şirketlerinden Daimler Chrysler. ABD’nin bu otomotiv devi, zarar ettiği gerekçesiyle Amerika ve Kanada tesislerinde çalışan toplam 13 bin kişinin işine son vereceğini duyurdu. Şirket, ABD’de 9 bin Kanada’da ise 4 bin işçiyi işten çıkaracağını ilan etti. Almanlar’ın da ortak olduğu ABD sermayeli şirketten yapılan açıklamada, Chrysler’ın fabrikalarından birinin kapatılacağı da belirtildi. Bu tekelin bünyesinde halen 83 bin işçi çalışıyor.

Diğer ABD otomotiv tekelleri Ford ve General Motors da “harcamaları azaltmak ve rekabet ortamında güçlenebilmek” adına binlerce işçiyi kapının önüne koyma sürecini başlatmış bulunuyor.

General Motors tekeli daha önce 12 tesisini kapatıp 34 binden fazla işçiyi sokağa atmıştı. Ford şirketi ise Kuzey Amerika’daki 16 fabrikasını kapatıp, 45 bin işçinin işine son vermeyi planlıyor.

Bu arada dünyanın ikinci büyük gıda tekeli Kraft da tensikat kararı açıklayanlardan. 94 bin çalışanı bulunan Kraft’ın 8 bin işçiyi kapı önüne koymaya hazırlandığı bildirildi.

Firmadan yapılan açıklamada, “yeniden yapılanma programı” kapsamında gerçekleştirilen ve toplam işgücünün yüzde 9’una denk gelen işten çıkarmaların, düşen satışları canlandırmasının hedeflediği öne sürüldü. Şirket 2004 yılından bu yana 5 bin 500 işçiyi işten atmıştı.

Tensikat furyasına uçak üretimi yapan Airbus tekeli de katılıyor. Şirket merkezinden yapılan açıklamada “Power 83” adı verilen yeniden yapılandırma planına göre Airbus’de çalışan 10 bin ile 12 bin işçi tensikat kurbanı olacak.

Planda yer alan verilere göre Airbus, 2010 yılına kadar yüzde 30 civarında işçi kıyımına gidecek. Buna göre şirketin Fransa fabrikalarında 3 veya 4 bin işçi kapı önüne konacak geri kalanlar ise şirketin Almanya’daki fabrikalarından çıkarılacak. Airbus’un bazı işletmelerini de kapatacak olması, şirketin yan sanayinde çalışan 10 civarında işçinin de işsizliğe mahkum edilmesine yol açacaktır.

Alcatel-Lucent işçi atmaya hazırlanan bir diğer büyük tekeldir.

Fransız/Amerikan ortak sermayeli telekomünikasyon tekeli hafta başında yaptığı açıklamada, dünya genelinde 12 500 çalışanını işten çıkaracağını duyurdu.

Alcatel-Lucent, 2 200 çalışanın bulunduğu Belçika’nın Antwerpen ve Namur şehirlerinde bulunan fabrikalarda “zorunlu olarak” 140 işçinin iş akitlerini feshedeceğini açıkladı. Saldırı ilanı üzerine adı geçen iki fabrikadaki işçiler, iş yavaşlatma eylemine başladı.

İşçi sınıfının ürettiği artı-değeri yağmalayan bu tekellerin kasalarında biriken sermayenin haddi hesabı yokken, bu zenginliği üreten işçilerin payına kapı önüne konmak düşüyor. “Kâr, daha çok kâr” ilkesine dayanan kapitalizm, bu amacına hizmet ettiği sürece işçileri paçavra gibi sokağa atmaktan geri durmayacaktır. Bu pervasız vahşeti engellemenin yegâne yolu işçi sınıfının kapitalizme karşı örgütlü direnişidir. Tekelleri bu kadar küstahlaştıran, verili durumda direniş eğiliminin zayıf olmasıdır. Ancak geçici olan bu durum heran tersine de dönebilir.

Dünya işçi hareketinden kısa kısa...

Almanya: 5 bin Airbus işçisinden grev...

Airbus-işçileri Almanya’daki Varel, Nordenham ve Laupheim işletmelerinde 10 bin işyerinin yok edileceğinin açıklanması üzerine 28 Şubat günü 5 bin işçi greve gitti. Bir sendikacı işçilerin 2 Mart gününe kadar işbaşı yapmayacaklarını açıkladı.

Airbus önümüzdeki 4 yıl içinde 10 işyerini tasfiye edecek. Böylece 3700 işçi Almanya’da, 4300 işçi Franda’da, 1600 işçi İngiltere’de, 400 işçi de İspanya’da işten atılma saldırısıyla karşı karşıya kalacak. İşten atılanların yarısını süresiz çalışanlar, diğer yarısını da süreli işçiler ve kiralık işçiler oluşturuyor.

Almanya: 12 bin Telekom çalışanından eylem...

Bonn’da dün (28 Şubat) Telekom’un önünde biraraya gelen 12 bin kişi, burada tartışılan denetleme meclisinin Telekom’da yapmayı planladıkları değişiklikleri protesto etti. Sözü edilen değişiklik planları 60 bin Telekom çalışanının başka bir kuruma devredilmesini içeriyor.

Buna göre Telekom T-Servisi altında üç alt şirket kuracak. Telekom böylece müşteri servisinde düzelmenin olacağını ve çalışma masraflarının düşeceğini umuyor. T-Servisi’ne devredilen işçi ve emekçilerin çalışma saatleri 34’ten 38’e çıkarılacak ve saat ücretleri düşürülecek. Yani Telekom çalışanları daha uzun ve daha düşük saat ücretiyle çalıştırılacaklar. Hizmet sendikası ver.di Telekom’u, planlarından geri dönmedikleri taktirde greve gitmekle tehdit ediyor.

Romanya: Dacia-Renault işletmelerinde grev

Romanya’da otomobil tekeli Dacia-Renault işletmelerinde, işçiler ücretilerine %25 zam yapılması talebiyle 27 Şubat günü greve gittiler. Dacia işçisinin aylık ücreti 250 Euro civarında. Renault 1999 yılında devlet işletmesi olan Dacia araba fabrikasını satın almıştı.

Belçika: Volkswagen işçileri direnişte!

Belçika’da 26 Şubat günü Vorst’taki Volkswagen işletmelerinde sabah vardiyası yine direnişe geçti. Volkswagen işçileri, çalışma saatinin 35 saatten 38 saate çıkarılması üzerine yapılan toplantıda yetkililerin taleplerini dikkate almaması üzerine direnişe geçtiler.

Kamboçya: Bir sendikacı öldürüldü

24 Şubat günü Kamboçya’da sabah saat 05.00 sularında fabrikadan evine dönen bir sendika yöneticisi sokak ortasında kurşunlandı. Kamboçya Özgür Sendikalar Birliği Başkanı Chea Mony, bu tür katliamların işçileri tekstil fabrikalarındaki grev ve protesto eylemlerinden vazgeçmeye zorlamak, aynı şekilde de sendikasız işçilerin sendikalarda örgütlenmelerini engellemek için tehdit olduğunu açıkladı.