Metal TİS’lerinde son durum ve görevlerimiz...7 Ekim günü Türk Metal, 10 Ekim günü Birleşik Metal ve en son Çelik-İş Sendikası’nın 17 Ekim günü tuttukları uyuşmazlık zaptından sonra metal işkolundaki toplu sözleşmede bir kilitlenme yaşanıyor. Yaşanan kilitlenmenin temel nedeni her sendikaya göre farklılık taşısa da, belirleyici olan üç temel nokta bulunuyor. Birincisi, ücretler, ikincisi sosyal haklar ve son olarak da esnek çalışma tıkanmanın temel nedenleri oldular. Şimdi ise durum giderek daha da çetrefilleşiyor. Deyim yerindeyse tarafların mevcut tutumlarıyla iş iyice içinden çıkılmaz bir hal alıyor. Sözleşme görüşmelerinin başında MESS temsilcisinin dolaylı olarak ima ettiği kriz korkusunun tam da sözleşmenin en önemli aşamasında patlaması önden hesap edilen tüm dengeleri sarsmış görünüyor. MESS, bu yeni durumu kendi lehine kullanmak isterken, BMİS ise, bu sefer faturayı işçilerin ödemeyeceğini ilan ediyor. Dahası MESS’in kriz bahanesine somut önerilerle de cevap veriyor. Yıllardır olageldiği gibi kriz işçileri içe döndürmüyor. Tersinden MESS ise krizi şimdiye kadar birçok keyfi uygulama için kolayından bir bahane konusu haline getiremedi. Ücretsiz izinlerin ve işten atmaların sözkonusu olduğu her yerde öncelikli olarak Türk Metal’i devreye sokması bunu gösteriyor. Tersinden ise sendikanın henüz devreye girmediği bir aşamada işçilerin Bosch örneğinde olduğu gibi aldığı tutumlarda bunun göstergesi. İşleri içinden çıkılmaz hale getiren de bu durum oluyor. Ne MESS tam istediği gibi bir zemin yaratmayı başarabildi henüz, ne de sendikalı fabrikalarda çalışan işçiler belirgin bir boyun eğiş içerisindeler. Şimdilik bir denge durumu olduğundan söz edilebilir. Ancak bu dengenin geçici olduğu ve eğer metal işçileri cephesinden farklı bir çıkış gelmezse sürecin MESS lehine evirileceği kesindir. BMİS eylem programını açıkladı: İşçiler sokakta! Geçtiğimiz haftalar içerisinde çeşitli fabrikalarda yaşanan ücretsiz izin ve işten atma saldırılarına karşı işçilerin kendiliğinden tepkileri ve eylemli yanıtları gelişmişti. Daha kitlesel ve örgütlü bir tutumla BMİS iki haftadır bu saldırılara ve TİS’de yanan tıkanmaya eylemlerle yanıt veriyor. Bu hafta üçüncüsü yapılacak olan Cuma eylerinin ikincisinin ilkine göre daha kitlesel ve coşkulu olduğu göze çarpıyor. Daha önemlisi ise, merkez yöneticileri şahsında güven veren bir önderlikle buluştuğunda daha da coşkulu ve kararlı bir havanın ortaya çıktığı yine ikinci Cuma eyleminde gözlemlenen bir başka olgu idi. Bu hafta üçüncüsü yapılacak eylemlerin ise bundan sonrası hakkında bir fikir vereceğini varsayabiliriz. BMİS, Cuma eylemleri dışında bu hafta da mesaiye kalmama eylemi örgütleyecek ve MESS’in dayatmalarının ‘iş barışı’nı bozacağını belirterek bunun üretime yansıyacağını gösterecek. Bir bakıma yürüyüşlerden bir adım ileri atarak eylem sürecini üretim alanına çekeceğini ifade etmiş oluyor. Eğer BMİS, iddialarını bir parça tutarlılık ve kararlılıkla uygularsa işçiler cephesinden de bu tutumun olumlu sonuçlarının açığa çıkması gecikmeyecektir. Zira BMİS daha kararlı ve mücadeleci adımları atabilmek için tabanındaki kararlılığı görmek ve sınamak istiyordu. Yapılan ilk eylemler bu açıdan BMİS yönetimine olumlu bir yanıt vermiş oluyor. Bundan sonrasının ise yönetimlerin alacağı tutumlara endeksli olacağının altını çizmek gerekir. 8 talep + iş güvencesi... Metal toplu işsözleşmesinde temel olarak 8 maddede anlaşmazlık yaşanmış ve uyuşmalık zaptı tutulmuştu. Şimdi bu uyuşmazlık maddelerinin yanısıra metal işçilerinin başarılı bir toplu sözleşme süreci geçirmesinin koşulu artık iş güvencesi talebi için etkili bir mücadele yürütmesine bağlanmış bulunuyor. Şu sıralar MESS’e bağlı fabrikalarda en çok öne çıkan sorunlar kriz eksenli sorunlardır ve en çok da “üretime ara verme” adı altında ücretsiz izin uygulamalarıdır. İşçilerin ilk tepkilerinin zamanın araya girmesiyle soğumasının ardından verilen ücretsiz izinlerin gitgide işten atmalara vardırılacağına da kesin gözüyle bakabiliriz. Krizin bir yüzü ücretsiz izinler ve işten atma saldırıları ise, diğer yüzü de fazla mesailerdir. Patronlar her ne kadar kriz yaygarası koparsalar da önemli bir bölümünün de kriz fırsatçılığı yaptığı ortada. Birçok fabrikada patronların işçileri toplayarak, “kriz yüzünden kimseyi ekmeğinden etmeyeceğiz, bu krizde hem işçilerimiz hem de memleketimizin kalkınması için fedakârlıkta bulunup işçi çıkarmayacağız. Fakat sizler de sakın kredi kartı kullanmayın ve borca girmeyin, krize karşı kendi önlemlerinizi alın. Ancak kriz döneminde sizin de yapmanız gereken fedakârlıklar var, önümüzdeki günlerde fazla mesailer başlayabilir” nutkunu çektiğini biliyoruz. Fazla mesaiden kast önceki krizlerde ortaya çıkan sonuçlardan da biliyoruz ki bunun anlamı karşılıksız çalışmadır. Ücretlerin sistemli bir biçimde geciktirilmesi ve yer yer verilmemesi işin başka uzantılarıdır. Bu ise metal işçilerinin mücadele etmesi gereken bir başka yana işaret ediyor. Krizinin faturasını patronlar işçilere kesmek istiyor. Yukarıda ifade ettiklerimiz faturayı kesmenin başlıca yolları. Fakat patronlar açısından bu yolların daha fazla olduğunu bilmek ve her bir farklı yola karşı etkili bir mücadele yürütmek gerekiyor. Ortak mücadele zeminleri ve Metal TİS’lerinin geleceği... Üç sendikanın uyuşmazlıktaki ortak noktası olsa da, BMİS’in ortaya koyduğu uyuşmazlık maddelerinin aslında tüm metal işçilerini kestiğini ifade edebiliriz. Buna bir de krizden sonra ortaya çıkan ve bir kez daha tüm metal işçilerini kesen sorunları eklediğimizde, özellikle TİS kapsamındaki işçilerin birleşik mücadelesi için güçlü bir zemin var demektir. BMİS, TİS sürecinin başından beri tüm metal işçilerinin ortak mücadelesinden bahsediyor. Bu son derece önemli bir vurguydu. Kaldı ki MESS’in mevcut dayatmaları ve krizin ortaya çıkardığı sonuçlar açısından metal işçilerinin ortak mücadelesi artık kaçınılmaz ve daha somut bir sorun olarak önlerinde durmaktadır. Çünkü MESS’in saldırısına aynı güçlülükle ve ortak bir tutumla yanıt verilebilir. Fakat herkes payına ortadaki soru bunun nasıl olacağı ve hangi zeminlerde gerçekleşebileceğidir. Bu noktada başta belirtilmesi gereken ilk şey, BMİS’in bu çağrısını somutlamasıdır. Somut olarak söyleyecek olursak, BMİS’in Türk Metal tabanına yaptığı ortak mücadele çağrısının nasıl somutlanacağıdır. Bu sadece çağrı düzeyinde kalmamalı ve daha somut yapılmalıdır. Türk Metal gibi bir çetenin üyelerinin bu çağrıya açıktan yanıt veremeyeceği gerçeğidir. Durum böyleyken BMİS, ya Türk Metal üyesi işçilere güçlü bir güvence ve destek verecek ya da işçilerle organik bağlar kurarak ortak mücadele platformları oluşturmak yoluna gidecektir. İşin bir başka yönü ise örgütsüz metal işçileri kitlesinin sürece dahil edilebilmesidir. Şimdilik daha sınırlı olsa da belli bir mücadele üzerinden yürüyen sürecin havasını solutabilmek başkaca bir anlam taşımaktadır. Son olarak TİS görüşmelerinin kapalı devre bir tarzda sürmesi de bir başka handikaptır. Burada BMİS’e dair sorumlulukları hatırlatmak gerekir. Türkiye’nin en temel sektöründe temel bir sendika olmanın sorumluluğuyla davranmak durumundadır. BMİS’in Cuma eylemleri önümüzdeki dönemin ihtiyacı olan mücadele kapasitesinin ortaya çıkartılabilmesinin ilk zeminini sağlamaktadır. Bu eylemler gerçekleştirilirken yakın fabrikaların ortak eylemler düzenlemesi, eylemlerin giderek merkezi alanlara taşınması ve böylece eylemin toplumsal tabanının ve desteğinin genişletilmesi sağlanmalıdır. Bu yapıldığı durumda tabandaki dayanışma ve mücadele duygularının gelişmesinin yanısıra TİS’lerdeki içe kapalılık da parçalanacaktır. BDSP’li metal işçilerinin görevleri! Metal TİS’leri açısından önümüzdeki günler ortak mücadelenin yaratılması zorunluluğunun öne çıktığı bir dönem olacak. TİS’lerdeki kilitlenme ya bir ihanet imzasıyla açılabilir ya da metal işçilerinin güçlü ve ortak mücadelesi MESS dayatmalarını bertaraf edebilir. BDSP’li Metal İşçileri bulundukları her alanda mevcut eylemli süreçlere etkin bir müdahale gerçekleştirmek durumundadırlar. TİS’lerdeki içe kapanıklığı parçalamak için eylemli destek zorunludur. İkincisi ise tüm metal işçilerinin ortak mücadelesi için işçileri birleştiren zeminleri bir kez daha eylemli bir hatta zorlamalıyız. Bu ortak mücadele platformları aracılığıyla olabileceği gibi MESS kapsamındaki kimi fabrikalarda yapılan TİS toplantılarına iki sendikanın üyelerinin katılması biçiminde de gerçekleştirilebilir. Bu hemen eylemli bir hatta girileceği anlamına gelmez. Daha çok bilgilerin ve gelişmelerin paylaşıldığı zeminler olabilir bunlar. Ancak bu zeminleri süreç ilerledikçe ortak mücadele komitelerine evriltmenin yollarını zorlamalıyız. Kuşkusuz tüm çabalarımızın bir yanını Türk Metal çetesine karşı etkili bir ajitasyon ve teşhir faaliyeti oluşturmalıdır. Zira erken bir ihanete karşı işçileri uyarmak ve bu çeteye geçit vermemek sürecin önemli BDSP’li Metal işçileri |
