1 Mayıs yasallaşsın! Ücretli resmi tatil ilan edilsin!

1889 yılında Paris’te toplanan II. Enternasyonal Kongresi, 1 Mayıs tarihini işçi sınıfının birlik, dayanışma ve mücadele günü olarak ilan etti. Fakat 1 Mayıs’ların gerçekten kazanılması ancak uzun mücadeleler sonucunda mümkün olabildi.

İşçilerin 1 Mayıs’larda örgütlediği eylem ve etkinlikler ilk yıllarda hemen bütün ülkelerde sermaye sınıfının tepkisini çekti. Yasaklama ve saldırılarla karşılaştı. Israrlı mücadele ve ödenen bedeller sonucunda sermaye 1 Mayıs’ın meşruluğunu kabul etti. Birçok ülkede 1 Mayıs kutlamaları yasal hale geldi. Mücadelenin daha ileri olduğu bir dizi ülkede ise 1 Mayıs’ın işçiler için ücretli izin günü olması bir hak olarak kazanıldı.

Ülkemizde de 1 Mayıs’ın bir hak olarak kazanılması kolay olmadı. Cumhuriyet’ten önce ve Cumhuriyet’in ilk yıllarında 1 Mayıs kimi zaman serbestçe kutlandı, kimi zaman da yasaklandı. 1925’ten itibaren ise tamamen yasaklandı. Yasaklanmış olması kutlanmadığı anlamına gelmiyor elbette. İşçiler 1925’ten sonra da imkan buldukları her koşulda 1 Mayıs’ı kutlamaya çalıştılar. O ruhu diri tuttular. 1 Mayıs’ın resmen yasak olması durumu 1976 yılına kadar devam etti. 51 yıl aradan sonra yapılan ilk yasal 1 Mayıs gösterilerine onbinlerce işçi katıldı. Tek başına bu bile 1 Mayıs’ın simgelediği değerlerin işçi sınıfı içerisinde ne ölçüde dal budak salmış olduğunu göstermeye yetiyordu. Bu durum sadece üç yıl sürdü. 1979’da ilan edilen sıkıyönetim ve ardından gelen 12 Eylül faşist darbesi nedeniyle 1 Mayıs, 1988 yılına kadar devletten gizli &oum;rgütlenen toplantı ve etkinliklerle kutlanabildi.

1988 bir dönüm noktasıydı. O yıldan itibaren devrimciler, işçi ve emekçiler 1 Mayıs’ı yeniden kazanmak için yasaklara aldırmadan alanlara inmeye başladılar. Her seferinde binlerce kişi alanlara çıktı. Hedef Taksim’di, Taksim’i yeniden 1 Mayıs alanına çevirmekti. Sermaye devleti her seferinde bu gösterilere azgın bir polis terörüyle yanıt verdi. 1989’da Taksim’e çıkmaya çalışan eylemci işçilerin üzerine polis tarafından ateş açıldı. Mehmet Akif Dalcı genç bir işçiydi. Polisin açtığı ateşle vuruldu. Gene yüzlerce kişi o gün polis tarafından gözaltına alındı.

1990 ve ‘91 yıllarında 1 Mayıs’ın kazanılması mücadelesi daha bir yaygınlaştı. Artık sadece İstanbul’da değil ülkenin bir çok yerinde fiili eylemler, gösteriler gerçekleştiriliyor, yer yer polisle çatışmalar yaşanıyordu. Devrimcilerin, işçi ve emekçilerin bu sahiplenmesiyle yasak zinciri parça parça kırılıp atıldı. 1 Mayıs gösterilerinin üstündeki yasaklar kaldırıldı. 1992 1 Mayıs’ı onbinlerce işçi ve emekçinin katılımıyla alanlarda kutlandı. O günden beri de sermayenin içini boşaltma çabalarına, türlü provokasyonlara ve katliamlara rağmen alanlarda kutlanıyor.

Alanlarda kutlanıyor olmasına rağmen 1 Mayıs sermaye tarafından işçi sınıfının birlik, mücadele ve dayanışma günü olarak resmen kabul edilmiş değildir. Şimdi 1 Mayıs’ı daha ilerden kazanmak ve bu kazanımı kalıcılaştırmak için, 1 Mayıs’ın yasallaşması ve ücretli resmi tatil ilan edilmesi taleplerinin yükseltilmesi gerekmektedir. Bu ülkede bir sürü bayram ve resmen tatil olan bir sürü özel gün vardır. Fakat işçi ve emekçiler, birlik, mücadele ve dayanışma günü olan 1 Mayıs’ta çalışmak, sermaye için üretmek zorundadır. Bu durum ortadan kaldırılmalıdır. İşçiler 1 Mayıs’ı kutlayabilmeli, o gün işe gitmek zorunda olmamalıdır. Elbette ki sermaye kendiliğinden “1 Mayıs’ı tatil ilan edelim” demeyecektir. Nasıl ki alanlarda kutlanması mücadeleyle kazanıldıysa, resmi tatil ilan edilmesi de mücadeleyle kazanılacaktır.

1 Mayıs’ta alanlara çıkmak 1992 yılına kadar yasaktı. Fakat devrimciler ve işçiler bu yasağı dinlemediler, 1 Mayıs’larda alanlara çıkarak yasağı parçaladılar. Şimdi de bu yolu izlememiz, iş bırakarak alanlara çıkma tutumunu genelleştirmemiz gerekiyor.

Tek tek işçilerin kendi inisiyatiflerini kullanarak işe gitmemelerinin elbette bir anlamı vardır. Fakat “iş bırakarak alanlara çıkalım” derken, asıl kastettiğimizin bu olmadığı da açıktır. Sözünü ettiğimiz örgütlü bir şekilde iş bırakmak, böylece fabrikadaki, işyerindeki üretimi o gün durdurmaktır. 1 Mayıs’ı özüne uygun kutlamanın bir gereği de, zaten o gün fabrikalarda üretimin durdurmak, işçi sınıfının birlik ve dayanışmasının gücünü sermayeye göstermektir. Eğer biz alanlara çıkıp pankartlarla yürüdüğümüz, taleplerimizi haykırdığımız saatlerde geldiğimiz fabrikada üretim sürüyor, patron sömürmeye ve kazanmaya devam ediyorsa, bu işte bir eksiklik var demektir. Bu tıpkı greve çıkılmış bir fabrikada üretimin sürmesine benzemektedir. O halde hedefimiz mümkün olan her işyerinde üretimin durdurularak alanlara çıkılması olmalıdır.

Bugün Türkiye’de sınırlı sayıda işyerinde imzalanan toplusözleşmelerde 1 Mayıs günü işe gitmemek, ücret ödenmemek kaydıyla da olsa bir hak olarak kazanılmıştır. Fakat sendikalı işçilerin ezici bir çoğunluğu böyle bir haktan dahi yoksundur. Birçok sendika “1 Mayıs ücretli izin günü olsun” biçiminde bir talebi TİS masasına götürmeye bile yanaşmamaktadır. Sendikacıları bu türden talepleri TİS masasına götürmeye zorlayacak olan ise, tabandaki işçilerin 1 Mayıs’a sahip çıkmaları, kutlamalara katılmak için ısrarlı olmalarıdır.

Bu yıl bazı sendikalar 1 Mayıs’a iş bırakarak katılacaklarını açıklamış bulunuyorlar. DİSK’e bağlı Genel-İş tüm Türkiye’de, Belediye-İş ve Yol-İş ise İstanbul’da iş bırakarak alanlara çıkacağını açıkladı. 1 Mayıs yaklaştıkça, bu tutuma ortak olan başka şubeler veya işyerleri de olabilir. Bunlar (verilen sözler, alınan kararlar yerine getirildiğinde) 1 Mayıs’ın daha ilerden kazanılması noktasında önemli adımlardır. İş bırakarak alanlara çıkma tutumu desteklenmeli, hayata geçirilmesi için her türlü çaba gösterilmelidir. Fakat öncü ve devrimci işçilerin sorumluluğu iki yönlüdür. Aynı zamanda alınan kararların eksiksiz yerine getirilmesi için sendika yöneticilerine sürekli bir basınç uygulanmalı, bu yöneticiler iş yapmaya zorunlu olduklarını net olarak anlamalıdır. 1 Mayıs’ın olabildiğince kitlesel v yaygın, olabildiğince coşkulu ve militan gösterilerle kutlanması ve daha ilerden kazanılması için bu konuda zorlayıcı olmak gerekmektedir.

---

Paralı Eğitim Karşıtı Öğrenci Platformu olarak 24 Nisan Perşembe günü Yıldız Teknik Üniversitesi Maslak Hazırlık Kampüsü’nde bir şenlik gerçekleştirdik. Etkinliği sabah saatlerinden itibaren yaptığımız sınıf, kantin ve yemekhane konuşmaları ile duyurduk. Yaklaşık 1200 adet el ilanı ile öğrencilere ulaşmaya çalıştık. Afişlerimizle şenliğe çağrı yaptık.

Etkinliğimize öğle tatilinde başladık. Platformdan bir arkadaş Tiyatro Manga’nın oyun duyurusunu yaptı. Daha sonra Tiyatro Manga, Nazım’ın “Umut” adlı şiirini oynadı. Çevrede 200’ün üzerinde üniversiteli etkinliğimizi izlerken, hazırlık sınıflarında bulunan arkadaşlar da camdan etkinliği izledi.

Tiyatro Manga’nın “Umut” adlı oyunu kitlede büyük beğeni topladı. Ardından Platform’dan bir arkadaşımız öğrencilere, YÖK yasa tasarısını ve platformun amacını anlatan bir konuşma yaptı. Yasanın maddelerine değinen arkadaş, bu yasaya karşı platformun bugüne kadar yaptığı ve bundan sonra yapacağı çalışmalardan bahsetti. Konuşmasını1 Mayıs’a çağrı ile bitirdi.

Konuşmanın ardından Grup Eksen türküleri ile bizlere coşkulu anlar yaşattı. Çekilen halay ve imza kampanyasına çağrı ile bitirilen şenlik oldukça olumlu geçti.

Bizler YTÜ Paralı Eğitim Karşıtı Öğrenci Platformu olarak 1 Mayıs’ta da öğrenci arkadaşları bizimle buluşmaya çağırıyoruz.

Paralı eğitim yasası meclisten geri çekilsin!
Eşit, parasız, bilimsel, anadilde eğitim!
Özerk, demokratik bir üniversite istiyoruz!

YTÜ Paralı Eğitim Karşıtı
Öğrenci Platformu