1 Mart 2022
Sayı: KB 2022/09

Ukrayna savaşı ve fiyat “şoku”

Son ayların önemli konularından birini yükselen fiyatlar oluşturuyor. Artık birçok şey daha pahalı hale geliyor. Ukrayna savaşının halklara faturası daha şimdiden bir de bu alanda kendini gösterdi. Rusya Ukrayna’ya harekat başlatırken, Almanya ve Batılı müttefikler de Rusya’ya karşı sert ekonomik yaptırımlar uygulamaya başladılar. Rusya’dan enerji tedarik eden ülkelerden biri de Almanya ve bu ülke halkı için hayat daha pahalı hale gelecek.

Durum gaz arzı veya ithalatın dondurulması noktasına kadar tırmanmasa bile, uzmanlar önümüzdeki aylarda hayatın daha pahalı hale geleceğini varsayıyor. Stern.de’nin haberine göre Münih Ifo Enstitüsü’nün önde gelen ekonomi araştırmacısı Timo Wollmershäuser, Rusya’nın Ukrayna savaşıyla birlikte, “gaz ve petrolün maliyeti ve bununla birlikte tüketiciler için birçok başka fiyat daha da artma” riskiyle yüz yüze bulunuyor. Ifo araştırmacılarının şubat ayında anket yaptığı 7 bin şirketin yüzde 47’si fiyatları yükseltmeyi planlıyor.

Ifo ekonomistleri şimdi, bir bütün olarak 2022 enflasyon oranının yüzde beşin üzerine çıkabileceğinden korkuyorlar. Köln’deki Alman Ekonomi Enstitüsü’nden (IW) meslektaşları, gaz fiyatlarının 2021’e kıyasla yüzde 50 daha artması durumunda, yüzde altıdan fazla enflasyon öngörüyorlar. Tüketicilerin, özellikle de bazı konularda daha yüksek fiyatlara hazırlıklı olmaları gerektiği belirtiliyor.

Isıtma daha pahalı hale geliyor

Gaz ve petrol ile ısınan tüketiciler enerji krizinden doğrudan etkilenmektedir. Fosil yakıtlar, yüksek küresel talebin bir sonucu olarak geçen yıl zaten çok pahalı hale gelmişti. Ukrayna’da savaşın patlak vermesi şimdi bir sonraki fiyat şokuna neden oluyor. Karşılaştırma portalı Check24’ün bildirdiğine göre, Avrupa gaz borsasındaki fiyatlar salı gününden bu yana yüzde 70 arttı. Ham petrol fiyatı 2014’ten bu yana en yüksek seviyesine ulaşırken, kalorifer yakıtı da tüm zamanların en yüksek seviyesine yükseldi.

Birçok gaz tedarikçisinin daha yüksek satın alma fiyatlarını müşterilerine muhtemelen biraz gecikmeyle yansıtacağı ileri sürülüyor. Check24 Energy Genel Müdürü Steffen Suttner, “Tüketiciler bu kış daha önce hiç görülmemiş bir gaz fiyatları artışı dalgası yaşadılar” diyor.

Yakıt ikmali daha pahalı hale geliyor

Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısının ardından petrolün fiyatı 2014’ten bu yana ilk kez bir varil Kuzey Denizi Brent petrolü için 100 doların üzerine çıktı. Bu aynı zamanda benzinin daha pahalı hale gelebileceği anlamına geliyor. Clever-tanken karşılaştırma portalına göre, bir litre E10 için ortalama fiyat, perşembe sabahı geçici olarak tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 1,80 euroya yükseldi ve günlük ortalama 1,76 euro oldu. Bir yıl önce litresi 1,40 euroya mal olmuştu. ADAC, benzin ve dizel için daha fazla fiyat kaydı olacağından korkuyor.

Petrol söz konusu olduğunda da Rusya Almanya’nın ana tedarikçisidir. İthal edilen petrolün yaklaşık üçte biri Rusya’dan geliyor ve gazın da yarısından fazlası...

Gıda ürünleri daha pahalı hale geliyor

Gıda fiyatlarının daha da yükseleceği belirtiliyor. Geçen yılın sonunda, sebze gibi bazı yiyecekler önemli ölçüde daha pahalı hale gelmişti. Federal İstatistik Ofisi’ne göre, ocak ayında gıda, bir yıl öncesine göre ortalama yüzde 8,4 daha pahalıydı. Tereyağı (yüzde 61,1 artış), bitkisel yağlar (yüzde 58,5 artış) ve kahve (yüzde 14,7 artış) gibi ürünler bile önemli ölçüde daha pahalı hala geldi. Ukrayna’daki savaşın, bazı tarım ürünlerini de çok daha pahalı hale getirebileceği öngörülüyor, çünkü ülke önemli bir buğday ihracatçısı. Handelsblatt’a göre, Rusya ile birlikte Ukrayna, buğday için yaklaşık yüzde 30 ve mısır için yüzde 20’lik bir dünya pazar payına sahip. Ayrıca, Ukrayna ve Rusya açık ara dünyanın en büyük iki ayçiçek yağı üreticisidir.

Üreticilerin yüksek enerji fiyatlarından muzdarip olduklarından hareketle süpermarketlerdeki birçok ürünün daha pahalı hale gelebileceği söyleniyor.

Enerji fiyatları her şeyi yönlendiriyor

Yükselen enerji fiyatları her sektörden şirket için bir yük oluşturuyor ve korona kaynaklı lojistik problemlere ve teslimat darboğazlarına ek olarak tüketiciler için fiyat artışlarına neden oluyor. İfo anketine göre, perakendecilerin yüzde 63’ü önümüzdeki üç ay içinde fiyatları artırmayı planlıyor ve gıda perakendecileri arasında bu rakam yüzde 86.

Alman Sanayii Federasyonu (BDI) de yüksek enerji fiyatlarını ve hatta teslimat eksikliğini kısa vadede fiyat artışlarına yol açan temel bir sorun olarak görüyor. DPA’dan BDI Başkanı Siegfried Russwurm, “Bu sorun diğer tüm ekonomik sorunları gölgede bırakıyor” dedi. Önümüzdeki aylar için “hepimizi etkileyecek, ancak gerçek bir arz krizi olmayacak muazzam bir fiyat baskısı” bekleniyor.

Kaynak: Stern.de

Pek çok yerde savaş karşıtı eylemler

Emperyalistler arasında keskinleşen nüfuz mücadelelerinin bir ürünü olarak uzun zamandır çığırtkanlığı yapılan ve Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırısı ile yeni bir boyuta varan emperyalist savaşa karşı pek çok ülkede eylemler gerçekleştirildi.

Moskova’nın merkezinde yapılan kitlesel yürüyüşte “Savaşa hayır” sloganları atıldı. Polis saldırısı sonucu onlarca kişi gözaltına alındı.

Almanya’da Rusya karşıtı protesto

Köln’ün Neumark Meydanı’nda toplanan yüzlerce kişi ellerinde Ukrayna bayrakları ve pankartlarla Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasını protesto etti. Köln ve çevresinde yaşayan Ukraynalılar da kendi dillerinde sloganlar atıp, savaş karşıtı şarkılar söylediler. Eylemde “Putin’i durdurun, savaşı durdurun”, “Savaş suçtur”, “Ukrayna ile dayanışma içerisindeyiz” yazılı dövizler taşınarak, bir an önce savaşın durdurulması çağrısında bulunuldu.

Gürcistan’da kitlesel eylem

Rusya saldırısı Gürcistan’da protesto edildi. Georgia’deki Tblisi merkezi sokakları, Ukraynalılarla dayanışma içinde olan Gürcü halkı tarafından kapatıldı. “Rusya Gürcistan ve Ukrayna’nın ortak düşmanıdır” denilerek, kitlesel bir yürüyüş yapıldı.

Savaş karşıtı bildiri

Rusya’nın yıllardır antidemokratik baskılara ve yolsuzluklara karşı verdiği mücadeleyle tanınan muhalif yayın organı Novaya Gazete, savaş karşıtı bir bildiri yayımladı. Gazetenin 8 Ekim 2021’de Nobel Ödülü alan Genel Yayın Yönetmeni Dmitriy Muratov, yazılı ve görüntülü olarak bir açıklama yaptı. Açıklamada şöyle deniyor:

“Bugün hepimiz erken saatlerde yazı işlerinde toplandık. Keder içindeyiz. Ülkemiz, Başkan Putin’in emriyle Ukrayna ile savaş başlattı. Ve bu savaşı durduracak hiç kimse yok. Bundan dolayı, kederle birlikte bir de utanç içindeyiz. Başkomutan elindeki ‘nükleer düğme’yi, pahalı bir arabanın anahtarlığı gibi çevirip duruyor. Acaba bir sonraki adım nükleer bir salvo mu olacak? Doğrusu ben Vladimir Putin’in misilleme silahıyla ilgili sözlerini başka türlü yorumlayamıyorum. Novaya Gazeta’nın bu sayısını iki dilde basacağız:

Ukraynaca ve Rusça. Çünkü biz ne Ukrayna’yı düşman ne de Ukrayna dilini düşmanın dili olarak görüyoruz. Ve bu yaklaşımları hiçbir zaman kabul etmeyeceğiz. Son olarak şunu belirtelim, gezegenimizdeki hayatı yalnızca küresel bir savaş karşıtı hareketi kurtarabilir.”

Rusya’da savaş karşıtı eylemler

Moskova ve Petrsburg başta olmak üzere Rusya’nın birçok kentinde emperyalist savaşa karşı eylemler gerçekleştirildi.

Başkent Moskova’da 950’den fazla kişinin tutuklandığı büyük protestolar düzenlendi. Moskova’nın kalbi Puşkin Meydanı’nda toplanan kitleler “Savaşa hayır!” şiarını yükseltiler.