1 Mart 2022
Sayı: KB 2022/09

Farplas direnişi üzerine

Kocaeli Gebze’de kurulu bulunan Farplas’ta ocak ayındaki sefalet zammına karşı ortaya konan tepki ve üretim durdurularak yükseltilen taleplerle başlayan mücadele bir ayı geride bıraktı.

Ne oldu?

Farplas’ta sermayedarın asgari ücret zammı dışında işçilere zam yapmaması üzerine işçiler üretimi durdurarak taleplerinin yerine getirilmesini istediler. Daha önce atılmış sendikalaşma adımını hızlandırarak, DİSK’e bağlı Birleşik Metal İşçileri Sendikası’nda örgütlenme kararı aldılar. Bunun üzerine patron hiçbir işçinin işten çıkartılmayacağını söyleyerek, talepleri değerlendirmek için bir hafta süre istedi. Fakat süreç farklı gelişti. Farplas kapitalisti kendine verilen bir haftalık süre içerisinde yaklaşık 150 işçiyi işten çıkardı. İçerideki işçilere sendikadan istifa etmeleri yönünde baskı yaptı. Yetmedi bir de Türk Metal’e üyelik çalışması yürütmeye başladı. Bunun üzerine Farplas işçileri fabrikaya kapanarak, çatıya çıkarak işten atılan işçi arkadaşlarının işe geri alınmasını ve sendikal örgütlülüklerinin tanınmasını talep ettiler. İşçiler ardından gerçekleşen azgın polis saldırısıyla fabrika içerisinden çıkarıldılar. Farplas işçileri o günden bu yana direnişlerini kapı önünde sürdürüyorlar.

İşçilerin bu süreçte Birleşik Metal-İş’te örgütlenmesinden sonra, patron, taşeronlaştırma hamlesiyle sendikal örgütlenmenin önüne yeni bir engel daha çıkarmaya çalıştı. Geçmişte de sendikalaşma süreçlerinin yaşandığı Farplas üç işkoluna ve dokuz alt şirkete ayrılmıştı. Patron bu sefer alt şirketlerin hepsini kapattı. Tüm beyaz yakalıları ana firmaya, mavi yakalıları taşeron firmaya kaydırdı. Böylece yetki alınan 7 şirketin varlığını ortadan kaldırarak, işçilerin sendikal üyeliklerini de düşürmüş oldu. Tamamen hukuksuz ve yasadışı olan bu uygulama içerde sendikal örgütlenmenin devamlılığı açısından bir zorluk alanı yarattı.

Gelinen aşamada dışarıda, kapının önünde direniş sürüyor ve kamuoyunun odak noktasına dönüşüyor. Dışarısı içeriyi yeniden örgütlemeye ve direnişin sesini, işçilerin talebini daha yaygın bir alana taşımaya çalışıyor. Patron ise TM hamlesini sürdürüyor ve taşerona geçirdiği tüm işçilere TM’ye üye olmayı kabul etmeleri koşuluyla Farplas bünyesine alınacakları vaadinde bulunuyor.

Ne yapmalı?

Öncelikle Farplas işçilerinin bir aylık mücadeleyle ortaya koydukları irade kazanmış ve bu, sefalet zammına karşı tepkilerin açığa çıkmasında yol açıcı olmuştur. Fakat bu dönemde patrona tanınan bir hafta ve elektrik kesintisi döneminde kaybedilen zaman da dikkate alındığında, bundan sonraki sürecin direnişin taleplerinin kabul edilmesi açısından önemli bir evre olduğu görülecektir. Kısacası, direniş şu anda kritik bir aşamada bulunuyor.

Bir yanda direnişçilerin, içerideki işçilerin, Birleşik Metal-İş’in ve DİSK’in tutumları ve sınıf dayanışması, diğer yanda Farplas patronlarının, başta bağlantılı sermaye grupları olmak üzere toplamda sermayenin hamleleri gelişmeleri belirleyecektir. Eğer Farplas işçileri ve üyesi oldukları Birleşik Metal-İş, dayanışma gösteren tüm bileşenlerle birlikte bundan sonraki süreci iyi değerlendirirlerse direnişin önündeki engelleri aşarak kazanımla taçlandırılması zor olmayacaktır.

Yapılanların güçlenmesi, yapılacakların işçilerin inisiyatifini güçlendirmesi için izlemesi gereken yol ve yöntemler şöylece sıralanabilir:

- Öncelikle direnişin başarıya ulaşmasının en önemli unsuru işçilerin ve sendikanın etle tırnak misali birbirine kenetlenmesidir.

- Farplas patronlarını sıkıştıracak, teşhir edecek, direnişin sesini daha geniş kesimlere duyuracak bir eylem takvimi çıkarılması ve eksiksizce hayata geçirilmesi hayati önemdedir.

- Planlanmış her türlü eylem ve etkinliğin hayata geçirilmesi için iş bölümü yapılmalıdır. Günlük eylem ve etkinliklerin sonunda bir araya gelinip değerlendirme yapılmalı, başarılar desteklenmeli, varsa eksiklikler giderilmelidir.

- İşçilerin iradesi belirleyici olmalı, işçilerin tabandan aldığı kararlar sendika tarafından koordine edilmelidir.

- Planlı, kararlı ve ısrarlı duruş direnişin başarıya ulaşmasının en önemli ayağını oluşturacaktır.

-Birleşik Metal-İş’in başta bölgedeki örgütlü gücü olmak üzere tüm imkanları sürecin daha organik parçasına dönüştürülmelidir.

Sınıf dayanışmasının önemi ve acil görevler

Hak alma mücadelesi ve sendikal örgütlenme nedeniyle yaşanacak işten atmalar ve sonrasında fabrika önlerinde başlayan direnişlere destek ve dayanışma eylemleri kuşkusuz direnişlerin başarıyla sonuçlanmasında önemli bir işleve sahiptir. Bu noktada, hak alma mücadelesi karşısında direniş yolunu seçen Farplas işçilerinin yalnızca kendi çıkarları ve talepleri doğrultusunda mücadele etmedikleri, aynı zamanda benzeri saldırılarla karşı karşıya gelebilecek tüm sınıf kardeşlerinin ortak sesi ve mücadelesini yansıttıkları ilkesiyle hareket edilmelidir.

Kendiliğinden veya örgütlü mücadele sonucu ortaya çıkan yerel ve mevzi direnişler desteklenmeli, mücadeleleri ortaklaştırılmalı ve toplam sınıf çalışmasına evrilmesi sağlanmalıdır. Bunun için azami çaba sarf dilmelidir. Yerelde faaliyetleri olan Gebze Emek ve Demokrasi Güçleri, Gebze Sendikalar Birliği, Gebze Kadın Platfotmu gibi kurumlar harekete geçmelidir.

Bölgenin yerel güçleri sürecin başından beri müdahildi, fakat bunu ortak bir dayanışma süreci ile daha da güçlendirmek ve yaygınlaştırmak için zaman kaybetmeden adım atılmalıdır. Emek mücadelesinden yana olan tüm güçlerin bir araya gelmesi sağlanmalı, sermayenin topyekûn saldırılarına karşı topyekûn mücadele verilmesinin imkanı yaratılmalıdır.

Gebze’den sınıf bilinçli bir işçi