Sahte güzellik algısı ve sömürü üzerinden büyüyen AVON!

AVON’un kurulma ve şirketin büyüme hikayesine baktığımızda işçi kadınların yoğun sömürüsünü görmekteyiz. Kendisini “Kadınlar için şirket” (“the company for women”) söylemi ile pazarlayan AVON, bu söylem üzerinden kadın işgücünün sömürüsünü maskelemeye çalışıyor.

AVON’un dünden bugüne hikayesi

AVON’un temelleri 1886 yılında “The California Perfume Company” isimli şirketle New York’ta atıldı. Şirketin kurucusu David H. McConel isimli genç bir kitap satıcısıdır. Bir kitap satıcısını kozmetik sektörüne yönelten ne olmuştur? David H. McConel, kitap satışı yaparken kadınlara parfüm numuneleri hediye ediyordu. Bir süre sonra hediye ettiği parfümlerin kitaplardan daha fazla ilgi gördüğünü fark eden McConel, bir parfüm şirketi kurmaya yönelir.

AVON Türkiye pazarına ise 1993 yılında adım attı. 1993-2003 yılları arasında AVON, Eczacıbaşı ile kurduğu ortaklıkla Eczacıbaşı-AVON Kozmetik Ürünleri San. ve Tic. AŞ. ismi ile piyasada yer aldı. Kozmetik sektörünün büyüme ve gelişme göstermesi üzerine AVON, Eczacıbaşı’nın da hisselerini alarak tek başına sektördeki hakimiyetini perçinledi.

130. yılında olan AVON, dünyanın her yerine yayılmış, 100 ülkede aktif bir şekilde satış yapan bir durumda. Yıllık ortalama 10,7 milyar Amerikan dolarının üzerinde satış gerçekleştiriyor. AVON, kozmetik alanında dünyanın altıncı şirketi konumundadır. Ayrıca dünyanın en büyük doğrudan satış kozmetik ağıdır.

Gebze depodan AVON’u görmek

AVON’un Türkiye’deki tek deposu olan Gebze deposu 2007 yılında kuruldu. Dünyanın birçok ülkesinde üretilen AVON ürünleri bu depoya geliyor. Siparişlere göre ürünler paketlenerek Türkiye’nin dört bir yanına gönderiliyor.

AVON sözcüleri Gebze deposunu, “Yüksek teknoloji ile donatılmış yeni depomuzda siparişleri daha hızlı ve doğru biçimde hazırlayarak bağımsız girişimcilerimizin çoğuna 24 saat içinde ulaştırabilmekteyiz.” şeklinde anlatıyorlar. Hedefledikleri büyümeyi sağlamak için her türlü yöntemi kullanan AVON yoğun sömürü ile büyüme oranını hep arttırmaktadır.

Örneğin “bağımsız girişimciler” dedikleri, dünyada sayıları 6 milyonu geçen bağımsız satış temsilcisi olarak geçen, neredeyse tamamı kadın olan çalışanlardır. Bu çalışanların ne sigortası vardır ne de düzenli bir maaşı. Bu sayıda bir satış elemanının kazandırdıklarını bir kenara koyalım, sadece yatmayan sigortalardan elde edilen para bile büyük bir meblağ.

Gebze depodaki işçilerin koşulları da AVON’un nasıl büyüdüğünü anlamak için yeterli. Gebze depoda bir miktar kadrolu işçinin dışındaki işçilerin hepsi taşerona bağlı çalışmaktadır. İşçiler yıllarca güvencesiz ve düşük ücretlere çalıştırılmaktadır.

Yakın bir zamanda yapılan denetimle çalışma saatleri kısmen düzene girmiştir. Ancak işçiler yıllardır 07.15-22.00 saatleri arasında çalıştırılmıştır. Şimdi de zorunlu mesailer ile (Pazar günleri dahil) yine çalışma saatleri uzatılmıştır. Çalışma koşullarından kaynaklı hemen hemen her çalışanda bel, boyun fıtığı, bileklerde kireçlenme, boyun ve belde düzleşme gibi meslek hastalıkları mevcuttur.

AVON’un dünyanın birçok ülkesinde üretim tesisleri ve depoları bulunmaktadır. Gebze’dekine benzer koşullar buralarda da yaşanmaktadır. İşte AVON firması bu yoğun işçi sömürüsü üzerinden büyümüş, büyüdükçe dünyaya yayılmıştır.

Kocaeli’den bir Kızıl Bayrak okuru

AVON genel merkezi önünde eylem

DGD-Sen’e üye oldukları için işten atılan ve direnişte olan AVON işçileri, 10 Haziran günü AVON genel merkezi önünde eylem yaptı.

Saat 11.30’dan eylemin yapıldığı 15.00’e kadar 5 kadın işçi AVON genel merkezinin de bulunduğu Kağıthane’deki Ofispark girişinde sloganlarla oturma eylemi yaptı. Saat 15.00’te ise DGD-Sen ve Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu yürüyüşle Ofispark önüne gelerek oturma eylemi yapan kadın işçilerle buluştu.

Güvenlik amirleri işçileri taciz etti

Ofispark önünde yapılan basın açıklamasında konuşan direnişçiler oturma eylemi boyunca güvenlik amirlerinin kendilerini taciz ettiğini söyleyerek, “Kadınsınız gidin evinizde oturun, çocuk yapın, koca bulun” dediklerini aktardı. Tacizcileri sosyal medyada ifşa ettiklerini belirten işçiler, hukuki süreç de başlatacaklarını söyledi. Henüz boykot çağrısı yapmamalarına rağmen Ofispark’taki beyaz yakalı işçilerin “AVON ürünleri kullanmayacağız” dediği de eklendi. Konuşmalarda direniş kararlılığı vurgulandı.

İşçiler, AVON yönetimi ile görüşme talep etmelerine rağmen olumlu ya da olumsuz bir yanıt alamadıklarını dile getirdiler.

Direniş sonucu iyileştirmeler yapılıyor

Direnişçi işçilerden Eylem Görgü’nün okuduğu basın açıklamasında ise 130. yılını kutlayan AVON’un “kadınları güçlendirme” gibi söylemleri teşhir edilerek AVON işçilerinin karşılaştığı meslek hastalıkları, mobbing ve tacizlere dikkat çekildi. Yıllardır süren sömürüye karşı DGD-Sen’de örgütlenildiği belirtilen açıklamada, sendikalı oldukları için 7 işçinin işten atıldığına ve 23 Mayıs’tan itibaren AVON’un Gebze’deki deposu önünde direniş olduğuna değinildi. Direnişe artan desteğe dikkat çekilen açıklamada, çeşitli kesimlerden ziyaretçilerin yanı sıra uluslararası alanda da direnişin duyulduğu söylendi. Açıklamanın devamında direniş sonucunda işyerinde talep edilen iyileştirmelerin de mesai bitiminde gizlice yapıldığı belirtildi. Açıklamanın sonunda işçilerin talepleri sıralandı.

Ofispark yakınında bir otobüs çevik kuvvet ve TOMA görülürken basın açıklamasının okunmasıyla eylem sonlandırıldı.