DİSK-AR’ın TÜİK, TÜFE ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı verileri üzerinden yaptığı hesaplamaya göre asgari ücretlinin gıdada alım gücü ortalama yüzde 3.31 oranında kayıp yaşarken, asgari ücretli en büyük kaybı piyasalaşan sağlık hizmeti nedeniyle yataklı tedavi hizmetinde yüzde 10’luk bir oranla yaşadı.

Mutfakta alım gücü yüzde 3.31 düştü

2013 Kasım ayı ile 2014 Kasım ayı verilerinin karşılaştırılmasıyla hazırlanan raporda şu bilgilere yer verildi: “Geçtiğimiz yılın Kasım ayı ile bu yılın Kasım ayını karşılaştırdığımızda geliri bir önceki yıla göre yüzde 10.7 artan asgari ücretli geçen yıl 100 TL’ye yaptığı bir alışverişi bugün ancak 114.6 TL’ye yapabiliyor. Buna göre asgari ücretli mutfakta alım gücünü yüzde 3.31 yitirdi. Asgari ücretli gelirinin bütünü ile geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre 60 ekmek (12 kg) daha az alabiliyor. Pirinçte kayıp ise yüzde 21.”

Gıda ürünlerinin çoğunda asgari ücretlinin alım gücünün düştüğü belirtilirken süt ve süt ürünleriyle et çeşitlerindeki düşüşün dışında şu örneklere yer verildi:

“Patates için alım gücü yüzde 7.6, kuru fasülye için yüzde 5.4,
biber için yüzde 22 ile 28, mercimek için yüzde 23, bal için yüzde 5.2
oranında alım gücünü yitiren asgari ücretli meyvelerde de önemli
kayıplar yaşadı. Elma yüzde 10, ayva yüzde 27, limon yüzde 13 ile en ciddi kaybın yaşadığı meyveler arasında yer aldı. Toplamda gıda ürünlerinin çoğunda alım gücü geriledi.”

En ciddi kaybın yüzde 10 ile yataklı tedavi hizmetlerinde olduğu belirtilirken sağlıkta piyasalaşmanın yarattığı sorunlara dikkat çekildi.

Ulaşımda da asgari ücretlinin kayıp yaşadığı belirtilerek bunun yüzde 26 ile şehir hatları vapurlarında ve yüzde 5 ile tramvay ücretlerinde olduğu açıklandı.

Enflasyon rakamları gerçeği yansıtmıyor

Açıklamada, enflasyon hesaplamasındaki diğer maddeler üzerinden hesaplama yapılmasının alım gücünü artıyor olarak gösterdiği, ancak gıda ürünleri enflasyon sepetinde yeterince yer almadığı için enflasyon rakamlarının gerçeği yansıtmadığı ifade edildi.

İşçilerin alım gücündeki düşüşlerin resmi rakamlara yansımadığı ifade edilen açıklamada enflasyondaki artışa ilişkin şunlar belirtildi: “Nitekim programda 2015 yılında gıda fiyatlarındaki artışın yüzde 9, genel enflasyonun yüzde 6.3, 2016 yılında gıda fiyatlarındaki artışın yüzde 8, genel enflasyonun yüzde 5
olacağı tahmin edilmektedir. Bu durum enflasyona dayalı ücret artışı halinde mutfaktaki alım gücünün 2 yılda yüzde 5 daha azalacağı anlamına gelmektedir.”

Raporda 2014 yılı itibariyle milli gelirden hane payına en az 720 TL düştüğü bilgisine yer verilirken 1977 yılından bu yana asgari ücret artışı ekonomideki büyümeyle doğru orantıda gerçekleşmiş olsa, bugün asgari ücretin 1800 TL olacağı belirtildi.

Genç ve kadın işsizliği büyüyor

Türkiye’de işsizler ordusu her geçen gün artarken işsizlikte rekor büyüme devletin resmi istatistiklerine de yansıdı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Ağustos-Eylül-Ekim aylarını kapsayan Eylül döneminde işsizlik yüzde 10.5 düzeyine çıkarken, tarım dışı işsizlik oranı da yüzde 12.7 düzeyine yükseldi.

Mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlerin sayısında 2014 yılı Eylül döneminde, bir önceki döneme göre 103 bin kişilik artış gerçekleşti. İşsizlik oranı ise 0.3 puanlık artış ile yüzde 10.7 oldu.

Gençlerin 5’te biri işsiz

İşsizlik Eylül döneminde erkeklerde yüzde 9.1, kadınlarda ise yüzde 13.6 oldu. 15-24 yaş grubunu içeren genç işsizlik oranı yüzde 19.1 ve 15-64 yaş grubunda yüzde 10.7 olarak gerçekleşti.

Kadın işsizliği büyüyor

İşgücü nüfusu 2014 yılı Eylül döneminde 29 milyon 233 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise yüzde 51.1 olarak gerçekleşti. İşgücüne katılma oranı erkeklerde yüzde 71.7 kadınlarda ise yüzde 31.1 oldu.

Mevsim etkilerinden arındırılmış işgücüne katılma oranı bir önceki döneme göre 0.2 puanlık artış ile yüzde 50.7 olarak gerçekleşti. Ekonomik faaliyete göre istihdam edilenlerde en fazla artış 49 bin kişi ile hizmet ve sanayi sektörlerinde gerçekleşti.

Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların oranı 2014 yılı Eylül döneminde yüzde 35.7 olarak gerçekleşti. Bu oran tarımda yüzde 83.9 iken, tarım dışı sektörlerde yüzde 22.5 oldu.

Kafesan işçileri kazandı

İzmir’de CHP’li Çiğli Belediyesi’ne bağlı Kafesan işçileri taşeron şirketlerin ihaleyi alması karşısında yürüttüğü mücadeleyi kazandı.

Belediye işçileri 15 Aralık’ta ihale görülürken şantiyede de eylem yaptı. İşçiler, ihaleye girecek taşeron şirket patronlarını şantiye kapısını kapatarak içeri almadılar. Eylemleri sonucunda ihaleyi belediye bünyesindeki Kafesan şirketi aldı.

Eylemde DİSK Genel-İş İzmir 5 No’lu Şube Başkanı Naci Çetin ve DİSK Ege Bölge Temsilcisi Memiş Sarı konuşmalar yaptı.

Çiğli Belediyesi bünyesindeki Kafesan şirketi, Mayıs ayında ihaleye girmeyince ihaleyi taşeron şirketler almış ve işçilere değişik taşeron şirketlerde çalışma dayatması yapılmıştı. Bunun yanı sıra işten atma saldırısıyla da karşılaşan işçiler eylemlerle taşeron dayatmasına ve saldırılara tepki göstermişti.

Kızıl Bayrak / İzmir