İçindekiler:

4 Haziran 2021
Sayı: KB 2021/Özel-21

Kirli savaşların hesabını emekçiler soracak!
Kudurgan tehditlerin örtemediği acizlik
Suriye’de işlenen savaş suçları
AKP’den askerlere yargı zırhı
Yoksullaştıran büyüme
Rant ve talana geçit vermeyelim!
“Karanlık gider, Gezi kalır”
Sinbo’da “15-16 Haziran” direniş okulu
İşçiler grev ve eylemlerle haklarını arıyor
Tarihsel TKP’nin Kadrocu inkârı / 3 - H. Fırat
İEKK: İstanbul Sözleşmesi’nin iptali...
Emekçi kadının en güçlü silahı...
Filistin Direnişi ve kadınlar
Suriye’de seçimler ve yankıları
Belarus ve devletlerin hava korsanlığı
Emperyalistlerin soykırım riyakarlığı
Eğitim yapboz, öğrenciler kobay!
Boğaziçi’nde direniş 150 günü geride bıraktı…
Bu sayının PDF formatını download etmek için tıklayın

 

 

Doğanın ranta açılmasına ve
talan edilmesine geçit vermeyelim!

 

Son dönemde faşist mafya şefi Sedat Peker’in ifşaatları, sermaye düzeni ve devletinde yaşanan çürümüşlüğü ve dinci-faşist rejimin nasıl bir yağma, soygun, rant, uyuşturucu, cinayet şebekesi olarak çalıştığını gözler önüne sermektedir. Ancak ifşa edilenler, çürümüş düzenin ve çeteleşmiş devletin kirli icraatlarının sadece küçük bir kısmıdır. Rant ve iktidar kavgası derinleştikçe, iktidar içindeki güç mücadelelerinin daha da sertleşmesi, beklenen bir gelişmedir.

On dokuz yıldır Türkiye’nin başına çökmüş olan AKP şefi Erdoğan, ilk günden bu yana yağma, soygun, uyuşturucu gibi çeşitli pisliklerin yanı sıra, doğanın ranta açılarak talan edilmesinin de bir numaralı sorumlusudur. Erdoğan’ın başında olduğu AKP iktidarı tüm doğal alanları metaya dönüştürdü. “Dev projeler”le ormanları, su kaynaklarını, vadileri ve yaylaları talan etti. Görülmemiş bir açgözlülükle doğayı katletti.

AKP şefi Erdoğan’ın, yakın zamanda katıldığı Çamlıca Kulesi Açılış Töreni’nde yaptığı açıklamadan da anlaşılacağı üzere, gerici-faşist iktidar doğayı talan etmeye devam edecektir. Erdoğan, yaptığı açıklamada “çılgın projem” olarak adlandırdığı Kanal İstanbul’a ilişkin şöyle dedi: İnşallah haziran ayının son haftasında Kanal İstanbul’un temelini atıyoruz… Kanal İstanbul’un üzerinde 6 köprü göreceksiniz ve bunun çevresinde iki şehir inşa edeceğiz ve o malum tipler, ‘Ya bunlar bunu nereden çıkardı’ diyecekler. İstanbul’un kıymetini çok iyi bilmeliyiz. Bu şehir geçmişte çok yıpratıldı.”

Evet çok yıpratıldı, hatta yer yer yok edildi! Ve bu suçun faillerinin kim olduğu, bizzat Erdoğan’ın “Bu şehre ihanet ettik” itirafıyla sabittir. Doğanın talan edilmesinden ve “yıpratılmasından” sorumlu olanlardan, böylesi ikiyüzlüce ve pişkince açıklama yapanlardan, “İstanbul’un kıymeti”ni bilmeleri beklenemez. İktidara geldiklerinden bu yana doğaya-çevreye yönelik işledikleri suçlardan bazı örnekleri sıralamak dahi karşımızdaki yağmacı-talancı zihniyeti tüm açıklığıyla gözler önüne sermektedir:

- AKP iktidarı döneminde Devlet Su İşleri Teşkilat Kanunu’nda değişiklik yapıldı. Böylelikle suların özelleştirilmesinin yolu açıldı. Değişiklik bununla da sınırlı kalmadı. Ormanlar hem özel sektöre devredilebilecek hem de depolama alanı olarak kullanılabilecek hale getirildi.

- Madde 80: “Devletin doğaya el koyma maddesi” olarak da bilinen bu madde ile doğa ve kentlere yönelik talan projeleri önündeki kısıtlayıcı hükümler kaldırıldı. Bakanlar Kurulu’nun yetkilendirilmesi ile yatırımlar için alınması gereken her türlü idari izin ve “olur” mekanizması ve bunlara dair idari süreçler devreden çıkmış oldu.

- Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Türkiye genelinde 2,5 milyon hektar sit alanını gözden geçirerek, kimi yerleri sit olmaktan çıkardı, kimi yerlerin ise derecesini düşürdü. Böylece, jeolojik dönemlere ait, ender bulunan ve doğal güzellikleri sebebiyle dikkati çeken, inşaata kapalı yerler anlamına gelen sit alanları için artık “yasal korumadan” bahsetmenin olanağı kalmadı.

- 17 Ağustos 99’da gerçekleşen Marmara depreminin ardından İstanbul’da afet toplanma alanı olarak belirlenen 493 bölgeden bugüne dek 416’sı alışveriş merkezi, rezidans ve gökdelene dönüştürüldü.

- Birçok tehlikeyi barındıran ve çoğu ülkede de açılan yerlerde kapatılması kararları alınan nükleer santrallerin, iktidar tarafından kâr hırsı uğruna Türkiye’nin birçok yerinde kurulması için anlaşmalar yapıldı. Mersin Akkuyu’ya, Sinop Abalı’ya ve İğneada’ya yapılması planlanan nükleer güç santrallerinden Akkuyu’dakinin temeli bile atıldı.

- Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın 2008-2018 yıllar arası verilerine göre, Karadeniz Bölgesi’nde 10 yıl içerisinde toplam 203 Hidroelektrik Santral (HES) yapıldı. Ayrıca 20 HES’in inşaatı devam ederken 123’ü de proje aşamasındaydı. Yıllık 2 bin 400 kilogram yağış oranı ile Türkiye’nin en çok yağış alan ili olan Rize’de de HES projelerinin bulunduğu vadilerdeki dere yatakları susuz kaldı.

- Artvin Kafkasör Yaylası Cerattepe bölgesi, Cengiz Holding’in altın madeni projesi için talana açıldı. Ağaç katliamının yanı sıra, ağır metallerle dolu zehirli atıklar derelere karıştı.

- Ege’nin birçok bölgesinde özellikle termik santrallar için birçok zeytin ağacı kesildi. Manisa Soma’ya bağlı Yırca’da 6 bin 66 ağaç söküldü.

- Muğla’ya bağlı Marmaris Okluk Koyu’nda bölgenin SİT derecesi düşürülerek 65 hektarlık bir alanda yapılan Cumhurbaşkanlığı yazlık sarayı için 40 bin ağaç kesildi.

- Ankara Beştepe’ye yapılan Cumhurbaşkanlığı Sarayı için Atatürk Orman Çiftliği tahrip edildi.

- Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Teknokent Kavşağı ile 1071 Malazgirt Bulvarı arasındaki bağlantıyı sağlayacak olan tünelin yapımı için ODTÜ ormanı talan edildi. Böylelikle 90-100 metre genişliğindeki yaklaşık 50 hektarlık alan talan edildi.

- “Mega projeler” olarak adlandırılan projelerinden olan İstanbul’daki 3. Havalimanı ve 3. Köprü projeleri için İstanbul’un akciğeri olan Kuzey Ormanları talan edildi.

- Dünyanın en temiz beşinci ve en derin üçüncü gölü, Türkiye’nin ise en temiz ve en derin gölü olan ve 110 farklı kuş türünü barındıran Burdur Yeşilova’daki Salda Gölü’nün “Millet Bahçesi” yapılması istenmektedir.

- Ilısu Barajı ile sular altında kalacak olan Hasankeyf’teki binlerce yıllık kayalar dinamitlerle patlatılmaktadır. Dünya kültür mirası alanına girebilecek yüzlerce anıt ve esere, 12 bin yıllık bir kültür ömrüne sahip olan Hasankeyf, 50 yıl biçilen bir barajın sularına teslim edilmektedir.

- Rize’nin İkizdere ilçesinde doğa Cengiz İnşaat tarafından talan edilerek, taş ocağı yapılmak istenmektedir.

AKP iktidarı boyunca rant ve talan uğruna yapılan doğa katliamları, elbette bu örneklerle sınırlı değil. Yağma ülkenin dört bir yanında aralıksız devam ediyor. Şimdi sırada “Kanal İstanbul” projesi var.

Bu proje için, Küçükçekmece Gölü’nden başlayıp Sazlıdere Barajı havzası boyunca devam eden, Sazlıbosna Köyü’nü geçerek Dursunköy’ün doğusu ile Baklalı Köyü’nü geçtikten sonra da Terkos Gölü’nün doğusunda Karadeniz’e uzanan alan hedeflenmektedir. Özellikle su toplama havzalarını talan edecek olan bu projeyle oluşacak zararların bazıları şunlardır:

1) Çıkan hafriyat miktarı 1,5 milyar metreküp olacak. Bunları ortadan kaldırmak için en az 100 milyon kamyon seferi gerekiyor. Bu da büyük bir toz felaketi anlamı gelmektedir.

2) Marmara Denizi’ne 3 ada grubu inşa edilmesi planlanıyor. Bunun anlamı Büyükçekmece, Avcılar, Beylikdüzü ve Yeşilköy sahillerinin yok edilmesidir.

3) Proje alanında kalan yerleşim yerleri ve tarım arazileri halkın elinden alınacaktır.

4) Kanalın çevresi ranta açılacaktır. Şimdiden inşaat şirketlerinin onlarca projesi hazır haldedir.

5) 400 bin yıllık Yarımburgaz Mağarası, Birinci Derece Su Alanı ve Korunması Gerekli Kültür Varlığı olmasına rağmen, proje sahasında kaldığı için yok olma tehdidi altındadır.

6) İstanbul’a su sağlayan Sazlıdere Barajı yok olma tehlikesi altındayken, İstanbul’un en büyük ikinci su kaynağı olan Terkos Barajı da tehdit altındadır. Kuraklığın dünya çapında arttığı bir dönemde, yağmur sularının dahi depolanması tartışılırken, bu proje, su toplama havzalarını da yok edecektir.

Doğanın katledilmesi anlamına gelen projelerin (maden ve taş ocakları, HES’ler, JES’ler, havaalanları, köprüler vb.) halkın yararı için olmadığı ortadadır. Bu projeler iktidar ve yandaşlarının daha fazla kâr etmeleri ve çıkarları uğruna yapılmak istenmektedir.

İşçi ve emekçiler, projelerin yapılacağı yerde yaşayan insanlar, bu projelerin yaratacağı yıkım ve tahribatın farkındadır. Kaz Dağları’ndan Cerattepe’ye, Hasankeyf’ten Salda Gölü’ne, Kanal İstanbul’dan İkizdere’ye neredeyse her yerde, başta o bölgelerde yaşayanlar olmak üzere birçok kentte doğanın katledilmesine karşı ses yükselmiştir, yükselmeye de devam etmektedir. Yaşam alanlarına sahip çıkmak ve doğanın yok edilmesini engellemek için eylemler yapılmaktadır. Kanal İstanbul projesinin, bunca şaşalı sözler ve reklam bombardımanına karşın hala da hayata geçirilememesinin arkasında, kitlelerin bu projeye karşı ses çıkarması gerçeği vardır. Toplumun tepkisinden duyduğu korku ve kaygıdan dolayıdır ki AKP iktidarı rant ve talan projelerini kolayca hayata geçirememektedir. İktidarın bu korku ve kaygısını büyütebilmek, “çılgın, mega” vb. projelerine dur diyebilmek; en önemlisi de doğanın ranta açılmasını ve talan edilmesini engellemek, başta işçi ve emekçiler olmak üzere toplumun büyük bir kesiminin birlikte hareket edebilmesi ve ortak mücadelesiyle mümkündür.

 

 

 

 

 

Su çürüyor:

Marmara Denizi’nde müsilaj tehdidi

 

Kasım ayından bu yana normalde dönemsel olarak açığa çıkan deniz salyası (müsilaj) bu yıl Marmara Denizi’ni terk etmedi. Gün geçtikçe daha geniş alanlara yayılıyor. İstanbul, Adalar, Tekirdağ, Çınarcık, Bursa, Erdek… Körfezler, kıyılar ve denizin derinlikleri yoğun müsilajla kaplanmış durumda. Marmara Denizi’ni yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bırakan müsilaj tüm canlı yaşamına da tehdit oluşturuyor.

Müsilaj yalnızca sonuç

Deniz salyası adıyla bilinen müsilaj yapışkan ve bulaşkan organik bir oluşum. Bu jelimsi oluşum, çevresindeki canlı ve cansız karbon kaynaklarını da içine hapsederek deniz yüzeyinde, su kolonunda ve deniz tabanında geniş alanları kaplayarak, özellikle dipte yaşayan canlılar olmak üzere tüm ekosistemi olumsuz yönde etkiliyor. Müsilaj denizde sınırlı miktarda kalan oksijeni tüketerek denizi de öldürüyor.

Müsilajın oluşumunu tetikleyen pek çok faktör var. Hızla çoğalması, yayılması ve denizi terk etmemesinin nedeni ise artan deniz suyu sıcaklıkları ve atıklardır.

Bu kirliliğin oluşumundaki başlıca etkenler arıtım tesislerinin niteliksiz ve yetersiz oluşu, aşırı balıkçılık, sanayi atıkları, deniz kumunun kontrolsüz biçimde kullanılması, nüfus yoğunluğu, küresel ısınma, termik santraller vb.dir. Görüldüğü gibi tüm bunlar doğa ile uyumsuz, bilimle zıt insan etkinlikleridir.

Marmara Denizi’nin kendine özgü bir yapısı ve haliyle bunun yarattığı sorunlar da olabiliyor. Fakat kirletilme sürecine bakıldığında denizin adım adım katledildiği, bu çevre felaketinin sadece bir sonuç olduğu açıkça görülüyor. Bugünkü kirliliğin başlıca kaynaklarını şöyle sıralamak mümkün:

1- Marmara bölgesindeki sanayileşme paralelinde neoliberal politikaların hayata geçirilmesi ile denizin yapısının bozulması aynı döneme denk geliyor.

2- 150 bin insanın atığı hiç arıtılmadan kanalizasyonla deniz kıyısında toplanarak, sıvılaştırılıp denizin dibine bırakılıyor. Kanalizasyon atıklarının yanı sıra endüstriyel atıkların rolü de büyük. Marmara’da endüstriyel atıkların yarattığı kirlenmeden ötürü canlı türü çeşitliliği ortadan kalktı. Denizdeki doğal denge vahim bir darbe aldı, almaya devam ediyor. Denizin yüzeyinde yer alan balık yumurtaları müsilajın içine hapsolarak yaşama şansını yitiriyor. Müsilaj ortamdaki hayvansal besini içine hapsediyor ve birçok deniz canlısı türünün kitlesel ölümüne neden oluyor.

3- Küresel ısınmanın neden olduğu deniz suyundaki anormal miktardaki sıcaklık artışı da müsilajın yayılmasında rol oynuyor.

4- Termik santrallerin yapımındaki artış denizleri kirleten temel bir etkendir. Termik santraller Akdeniz foklarının yaşadığı mağaraların üzerine beton enjekte edilerek kuruluyor. Hem fok balıklarına hem de yumurtalarını bu mağaralara bırakan deniz kaplumbağalarının yaşamına zarar veriyor. Santrallerde kullanılan soğutma suları denizlerden alınıyor. Marmara’dan tuzlu soğuk su alınıp, sıcak su veriliyor. Boruların bir ucu açık ve deniz içinde. Boruları temizlemek için kullanılan kimyasallar da yeniden denize bırakılıyor.

5- Plansız şekilde faaliyet gösteren limanların tüm atıkları ve kimyasalları denize bırakılıyor.

6- Bölgedeki tüm inşaatlarda kullanılan deniz kumunun Marmara’dan alınması denizdeki dengeyi bozuyor.

Sorunun kaynağı olanlar, çözümün engelidirler

Ortaya çıkan doğal felaketler, AKP-MHP iktidarının övündüğü sanayideki büyümenin yalnızca sömürüyü artırmadığını, aynı zamanda çevre koruma önlemlerinin uygulanmadığını ve sanayi atıklarının Marmara’ya salındığını da gösteriyor.

AKP’nin rant projesi “Kanal İstanbul”un da bir çevre felaketine yol açacağı uzmanlarca ifade ediliyor. Açılacak kanalın depreme neden olmasının yanı sıra Marmara Denizi’nde çürük yumurta kokusuna yol açacağı, denizde canlı ölümlerine yol açabileceği, hatta Marmara’yı ölü bir deniz haline getirebileceği belirtiliyor.

Ancak rant ve talana doymayan iktidarın doğa ile inatlaşması ve sorumluluk almaması Marmara Denizi’nde yaşanan çevre sorunu ile bir kez daha açığa çıktı. AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan, deniz salyaları ile ilgili olarak, “İBB’ye bırakmayacağız. Bunu çözeceğiz” demenin ötesine geçmeyerek, böylesi hayati bir sorunu bile salt siyasi propaganda malzemesi sınırlarında ele aldığını gösterdi. Birikerek devam eden sorunun parçası ve kaynağı olanlar buna çözüm üretemezler. Zira onlar için önemli olan kâr, para ve siyasi ranttır.

Bir bardak temiz su için dahi sosyalizm

Marmara Denizi’nde yaşanan çevre sorunun bugünkü boyutlara gelmesinin sorumlusu, özel mülkiyet ve kâr üzerine kurulu kapitalist düzendir.

Gezegenimiz, insanlık ve uygarlık her bakımdan çürüyen kapitalist düzenin tehdidi altındadır. İnsana ve doğaya düşman kapitalist düzen, üzerindeki tüm canlılarla birlikte gezegeni de felakete sürüklüyor.

Doğa, onlarca yıldır kapitalist sistem tarafından hoyratça tahrip ediliyor. Bunun sonucu olarak küresel ısınma, ozon tabakasında delinme, iklim sorunları, biyo-çeşitliliğin azalması gibi pek çok çevre sorunu milyonlarca yıl içinde oluşan doğanın dengesinde bozulmaya yol açıyor.

Ortaya çıkan çevre sorunlarının çözümü, kapitalist sistemde mümkün olmadığı gibi, bu sistem çözümün önündeki en büyük engeldir.

Denizleri, balıkları, yosunları, ağaçları yaşatacak olan toplumsal düzen, üretimin insan ihtiyaçlarını karşılamak için yapıldığı, insanın her türlü etkinliğinde doğayla uyumun sağlandığı sosyalizmdir.

TKİP Programı’nda belirtildiği üzere, işçi ve emekçilerin sosyalist iktidarı altında, “Toplum sağlığını gözeten bir üretim, kentleşme, enerji ve ulaşım politikası izlenir. Bu, toplum sağlığının vazgeçilmez koşulu sayılır. Kapitalizmden miras çevre tahribatının giderilmesi, doğal çevrenin, toprağın, suyun ve havanın korunması için köklü önlemler alınır.”

K. Düşgör